Ralf van Lieshout

De Grieken weten inmiddels hoe het moet, al zijn ze er niet zoveel mee opgeschoten: ‘Nee’ zeggen.

Zowel in je privé leven als in je zakelijke leven lopen we er continue tegenaan; er wordt een beroep op je gedaan waarbij je het gevoel hebt dat je eigenlijk geen ‘nee’ kunt of wilt zeggen.

Vaak krijgen mensen die moeite hebben met nee-zeggen last van stress, een negatief zelfbeeld of zelfs een burn-out.

Ze willen graag pleasen en laten zien wat ze kunnen. Ze vinden alles leuk en interessant zijn van nature nieuwsgierig. Op het eerste gezicht allemaal fantastische eigenschappen voor vrienden, familie en werkgevers, maar uiteindelijk bijten ze zichzelf in hun staart omdat ze zo vaak ‘ja’ hebben gezegd dat ze juist het tegenovergestelde bereiken van wat ze zo graag willen.

En wie schiet daar nou wat mee op? De persoon zelf niet, de omgeving niet en de werkgever ook niet.

Ik vind dat ‘nee’ ten onrechte vaak ‘nee-gatief’ (oprecht sorry! voor deze verschrikkelijke woordbewerking) gezien wordt, terwijl het in mijn ogen juist de leider onderscheidt van de volger, een indicator is van een sterke persoonlijkheid en een belangrijke indicator voor veiligheid van de omgeving waarin iemand zich beweegt.

De ‘nee’ zorgt voor groei. Vandaar deze post over het positieve effect van de ‘nee’ en een oproep om wat vaker ‘nee’ te zeggen én te accepteren.

Zakelijk ‘nee’ zeggen

Ik heb het de afgelopen jaren zelf ervaren. Met name toen we Blossom net gestart waren. De eerste 1,5 jaar van Blossom hadden we een mooie, progressieve, propositie: ‘Data Driven Creation’.  We wilden creatief werk maken op basis van inzichten uit data, en datzelfde creatieve werk optimaliseren op basis van data. Het verhaal was goed maar we liepen tegen 3 problemen aan:

1) We hadden zeker in het begin niet genoeg werk, maar we maakten wel behoorlijk wat kosten.

2) We konden de propositie werkelijk overal op toepassen (we dachten toen nog dat dat goed was). Een game, een website, een mailing, facebook posts, een quiz, een banner; alles was Data Driven Creation.

Maar het grootste probleem:

3) Onze visie ging niet verder dan de volgende financiele review met de directie van de groep (zie punt 1).

We konden dus nergens ‘nee’ tegen zeggen. En zo is er veel tijd en energie gegaan naar zaken die uiteindelijk niets opleverden. Leads, suggesties, probeerseltjes. long shots; we waren als honden die achter een rijdende auto aanrennen….en maar blaffen. Uitendelijk leidde dat vooral tot frustratie en heb ik meerdere malen op het punt gestaan om de handoek in de ring te gooien.

Het was nota bene de mensen van Facebook in de Benelux zelf die ons overtuigden dat we konden groeien met Facebook Marketing. Dat we daar goed in waren en een business model op konden bouwen. Met Blossom als Facebook Agency kregen we een scherpe visie en een heldere missie. Ik beschouw dat moment nog steeds als het officiele begin van Blossom. Vanaf dat moment was het makkelijk om ‘nee’ te zeggen en zijn we sneller gaan groeien.

Met andere woorden, wanneer je weet wat je doel is, is ‘nee’ zeggen niet moeilijk.

De ‘ja’ vult de ruimte, de ‘nee’ creeert juist ruimte. Neem af en toe de tijd om niets te doen. Zeg ‘nee’ tegen al die impulsen die op je af komen en je zult zien dat je daarna meer gefocussed kunt zijn, meer energie krijgt en sneller resultaat boekt.

Dat wil niet altijd zeggen dat het leuk is om ‘nee’ te moeten zeggen. Met name tegen klanten die we niet goed konden helpen of die ons zoveel tijd en/of energie kostten dat het niet in verhouding was met de opbrengsten. Of wanneer je zelf vanuit een klant een ‘nee’ te horen krijgt.

Toch heb ik ook daarbij ervaren dat  door ‘nee’ te zeggen of te ontvangen er nieuwe ruimte ontstaat in de organisatie. Dat kan financieel misschien even pijn doen, maar mijn ervaring is dat die ruimte doorgaans snel wordt opgevuld met nieuwe energie, nieuwe klanten en beter werk. Eén stap terug, twee stappen vooruit.

Wanneer je weet waar je naar toe wilt, wat je wilt bereiken en hoe je dat wilt doen is ‘nee’ zeggen zakelijke gezien dus een goede investering in de toekomst en zal een ‘nee’ ontvangen je niet van je koers brengen.

Persoonlijk ‘nee’ zeggen

Maar je vrienden, je collega’s en je familie, dat zijn geen klanten. Zij betalen je niet voor je diensten (meestal niet tenminste), maar met hen zitten we in een continue uitwisseling van aandacht, indrukken, kennis, vaardigheden en hopelijk wat liefde. Ik geef jou wat van mij, en jij geeft mij wat van jou en aan het einde van de rit als de balans goed is dan vinden wel elkaar leuk en/of belangrijk (of niet).

Omdat mensen over het algemeen de neiging hebben om bij zoveel mogelijk mensen een positieve indruk achter te willen laten, doen we erg ons best om de balans positief te laten uitslaan en zeggen we dus vaak ‘ja’ tegen de ander.

De motor daarachter zijn de gedachten die we hebben bij mogelijke consequenties van een ‘nee’. We halen ons vanalles in ons hoofd; Stel dat ik ‘nee’ zeg, wat gaat de ander dan wel niet van me denken? Ze vinden me vast arrogant? Of lui? Of onaardig? Dit kost me mijn beoordeling, mijn baan, mijn leven. – Hele horror-scenario’s kunnen zich uitrollen in je hoofd door een simpele vraag of verzoek.

Onderzocht is dat 80% van de gedachten die we elke dag hebben negatief is! Maar onze ervaringen in de praktijk zijn niet 80% negatief. We mogen er dus van uitgaan dat het overgrote deel van onze negatieve gedachten niet reeel zijn.

Maar zoals in de inleiding aangegeven; te veel ‘ja’ zeggen werkt contraproductief. Mensen zullen altijd een beroep op je blijven doen omdat ze weten dat je gaat helpen. Jij staat altijd voor anderen klaar, maar wie staat er voor jou klaar? Wanneer doe je de dingen die je zelf graag wilt doen? Op je werk, met je vrienden, met je gezin? Doe je dingen die je dichter bij jouw doel brengen of doe je dingen die anderen dichter bij hun doel brengen?

Wat dat betreft is er dus wel degelijk een parallel met het bedrijfsleven; Stel dat je voor jezelf een missie en visie hebt. Een duidelijk doel voor jouw leven; Wat vind jij leuk om te doen, wie vind jij belangrijk, wat zijn je normen en waarden, wat wil je bezitten, wat wil je beleven, hoe wil je je voelen (fysiek en mentaal)? Niet met als uitgangspunt wat jouw rol is in het leven anderen, maar de rol van jezelf en anderen in jouw leven. Egoistisch? Misschien, maar wel gezond!

Wanneer jij een duidelijke koers voor jezelf hebt, en de rol van je werk, je vrienden, je gezin en collega’s daar in, dan wordt het een stuk makkelijker om met overtuiging ‘nee’ (maar ook ja!) te zeggen en daarbinnen de randvoorwaarden voor jezelf te bewaken.

Stoppen om naar alle kinderverjaardagen van je vrienden te gaan omdat je meer tijd met je eigen gezin wilt doorbrengen? Wilt sporten? Wilt uitrusten? Geen probleem. 😉

Met een duidelijke persoonlijke missie kun je tegen de mensen tegen wie je ‘nee’ moet zeggen makkelijk aangeven waarom je ‘nee’ zegt; je kunt ze vriendelijk bedanken en gaan doen wat jij vindt dat je voor jezelf moet doen. Je hebt ineens tijd en ruimte voor je eigen doelen! Volgende keer komt het wellicht beter uit. Degene tegen wie je ‘nee’ hebt gezegd die ziet een krachtige persoonlijkheid. Iemand met een plan en idee. Een leider; in elk geval van zijn/haar eigen leven. En als hij of zij dat niet kan waarderen is dat dan echt iemand die je moet willen pleasen?

Een ‘nee’ omgeving

Ik heb respect voor mensen die een duidelijke koers voor zichzelf hebben. Ik heb er dan ook geen problemen mee om zelf ‘nee’ te horen van zoiemand. Sterker nog – ik ben blij als mensen in mijn persoonlijke omgeving of binnen Blossom ‘nee’ zeggen uit volle overtuiging. Iets anders wil doen of het anders wil aanpakken. Go for it! Daar ontstaat persoonlijke of zakelijke groei.

Met alleen maar ja-knikkers wordt het wel een heel saai spelletje.

To be continued!