Ralf van Lieshout

De vorige blogpost over de adblocker heeft een aantal interessante reacties opgeleverd die me geïnspireerd hebben om deze blogpost te schrijven. Over de waarde van nieuwsduiding.

Het kwam in me op dat ik misschien wat verder moet kijken dan mijn neus lang is (mensen die mij kennen weten dat mijn neus best lang is). Want ik kan de ad-blocker dan wel een blessing in disguise noemen voor iedereen die een hekel heeft aan opdringerige banners, maar het is natuurlijk alleen een blessing wanneer er een alternatief business model gevonden wordt voor de traditionele nieuwsuitgevers.

Want als dat niet het geval is, zou het wel eens negatieve gevolgen kunnen hebben voor de nieuwsvoorziening en onze beeldvorming. Immers, voor niets gaat de zon op.

Uit een aantal van de reacties op de post heb ik de volgende scenario’s opgemaakt:

Scenario 1: de paywall: De nieuwsmedia stoppen het nieuws achter een paywall. Met andere woorden, je moet er voor gaan betalen. Gevolg zou kunnen zijn dat hiermee de kloof tussen de information-have en de information have-nots groeit. Kennis is tenslotte macht. Waar het internet juist zorgde voor een democratisering van kennis en communicatie zorgt deze ontwikkeling ervoor dat informatie niet meer vrij toegankelijk is voor iedereen.

De vraag is wie wil en kan er betalen voor een goed journalistiek product? En wanneer je dat niet wilt of kunt, op basis van welke informatie vorm je dan je (wereld)beeld?

Scenario 2: de verschraling van het nieuwsaanbod: Wanneer de traditionele nieuwsmedia hun businessmodel niet rond krijgen -ook niet met een paywall- dan zullen ze moeten bezuinigen. Een ontwikkeling die we al langere zien; Er is minder tijd en geld voor gedegen (onderzoeks)journalistiek.

Gevolg zou dus kunnen zijn dat we nog sneller nog minder verdieping van het nieuws krijgen en in plaats daar van steeds meer oppervlakkige constateringen van gebeurtenissen.

En op dat moment schoot er een quote door mijn hoofd uit een van mijn favoriete films aller tijden; Dumb & Dumber.Een beetje flauw natuurlijk om de traditionele nieuwsmedia te vergelijken met senior citizens (‘even later besteelt de oudere dame in de rolstoel hem overigens van zijn bier’), dus neem het a.u.b met een korreltje zout want ik geloof oprecht dat de traditionele nieuwsmedia still serve a purpose..of in elk geval het vak van nieuwsduiding. Juist in deze tijd!

De impact van technologie en social media op ‘het nieuws’.

‘Vroeger’ waren de journalisten, kranten en uitgevers nog échte opinieleiders. De gate-keepers van het nieuws. Zij bepaalden wat belangrijk was en wat niet. En waarom. Maar, zoals ik eerder heb geschreven, heeft de technologische ontwikkeling ervoor gezorgd dat deze functie uitgehold is. De oude verhalenvertellers (traditionele nieuwsmedia) zijn ingehaald door heel veel nieuwe verhalenvertellers (‘wij’). En dat zie je terug in de volgende ontwikkelingen:

1: We zijn allemaal reporters

Doordat de opkomst van mobiele technologie, in combinatie met breedband (4G) en social media zijn we allemaal in staat om het nieuws vast te leggen en de wereld in te slingeren. We zijn allemaal reporters. In 2009 was het groot nieuws dat Twitter sneller was met de melding van het neerstorten van een vliegtuig bij Schiphol dan de traditionele nieuwsmedia.

Inmiddels is het de normaalste zaak van de wereld dat ongelukken (groot en klein) sneller via Periscope te zien zijn dan via CNN.

Deze ontwikkeling zorgt voor een erosie van de waarde van het journalistiek product; we denken dat we het allemaal kunnen, dus willen we er minder voor betalen.

2: Nieuws overload vraagt om ‘snappyness’

(Mobile) technologie en social media zorgt voor een nieuws overload. Om daarmee om te gaan passen we ons gedrag aan. We ‘scannen’ in plaats van lezen. Gevolg is dat het aanbod van het nieuws steeds korter, ‘snappier’ en prikkelender wordt gemaakt.

3: ‘Framing’ krijgt de overhand in communicatie

De politiek, bedrijven, celebrities maken slim gebruik van de modus-operandi waarin de ‘traditionele’ media zich bevinden – het leveren van snappy nieuws (zie punt 2).

En dit doen ze door steeds meer gebruik te maken van ‘framing‘. In essentie gaat framing er over dat de manier waarop een situatie neer wordt gezet (het frame) bepalend is voor de manier waarop de ontvanger de informatie verwerkt (en eventuele vervolgactie).

De vluchtelingen crisis laat dat heel goed zien. Kijk maar eens naar de volgende foto met twee verschillende onderschriften:

Kies je het frame van ‘gelukszoekers’ dan ontstaat er een ander verhaal in je hoofd dan wanneer het frame van ‘oorlogsslachtoffers’ gekozen wordt. Wat framing doet is niet alleen het publiek vertellen waar ze over moeten nadenken, maar ook hoe ze er over moeten nadenken.

Gevolg is nu dat ‘we’ op basis van een stukje ‘snappy’ content in combinatie met een krachtig ‘frame’ denken te weten hoe een situatie in elkaar steekt en daar soms ook naar handelen.

Maar weten we wel echt wat we zien? Wat is de waarheid? Het is tenslotte maar een ‘frame’; letterlijk een ingelijst stukje van een volledige situatie. En als we niet weten wat de volledige situatie is, waar baseren we dan onze vervolgacties op? Onze protesten of juist onze support?

Wat is een mening waard zonder verdieping?

Uitdaging waar we voor staan is een enorme hoeveelheid nieuwsgaring en nieuwsdistributie, maar daar tegenover staat maar een beperkte mate van nieuwsduiding. En die nieuwsduiding, die staat ook nog eens onder druk.

Wat dat aangaat vind ik de campagne van Trouw heel interessant. Ze hebben een campagne gemaakt voor zichzelf, maar tegelijkertijd voor heel de branche. Mooi gedaan.

Ondertussen claimt De Persgroep het concept ‘aandacht’. Niet gek want aandacht is hun toegevoegde waarde. Aandacht besteden aan een nieuwsfeit en het vanuit verschillende standpunten belichten.

De vraag is nu of en hoe de traditionele nieuwsmedia in staat zullen blijken om zichzelf te veranderen van krantenverkopers tot contentverkopers.

Zullen ze stoppen zich te verzetten tegen nieuwe technologie en juist meer gebruik gaan maken van technologie, social media en zelfs ad-blockers om hun vak een nieuwe een plaats en een waarde te geven?

Of vinden de journalisten hun weg straks naar new-breed digitale nieuwshuizen? Gaat Blendle straks zelf journalisten in dienst nemen zoals Netflix eigen series maakt?

Ik hoop in elk geval van harte dat we in de toekomst méér nieuwsduiding gaan krijgen in plaats van minder (minder, minder, minder, minder). Want het schreeuwen en papegaaien van frames daar wordt het niet gezelliger van in Nederland.